भारताने तुर्कीच्या सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्जच्या सिक्युरिटी क्लिअरन्स रद्द केल्यामुळे तुर्कीतील शेअर्समध्ये 10% घसरण झाली.
सायली मेमाणे,
Pune : १९ मे २०२५ : भारताने तुर्कीच्या सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्ज या कंपनीचा सिक्युरिटी क्लिअरन्स रद्द करण्याचा निर्णय घेतला आहे. भारत सरकारने हा निर्णय तुर्कीच्या पाकिस्तानविरोधी भूमिकेच्या पार्श्वभूमीवर घेतला. तुर्कीने पाकिस्तानला सैनिकी मदतीचे समर्थन केले होते, ज्यामुळे भारतात असंतोष निर्माण झाला आहे. हा निर्णय घेतल्यानंतर तुर्कीतील शेअर बाजारात सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्जच्या शेअर्समध्ये 10% घसरण झाली आहे.
सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्ज ही तुर्कीतील एक आंतरराष्ट्रीय विमानतळ ग्राऊंड हँडलिंग कंपनी आहे. भारतात ही कंपनी 2008 मध्ये सक्रिय झाली आणि दिल्ली, मुंबई, बेंगळुरू, हैदराबाद, कोचीन, अहमदाबाद, गोवा, कन्नूर आणि चेन्नई या महत्त्वपूर्ण विमानतळांवर भूमिगत हँडलिंग आणि कार्गो सेवा पुरवत होती. 2023 मध्ये चेन्नई विमानतळावरही कंपनीने सेवा सुरू केली होती.
तुर्कीने पाकिस्तानला दिलेल्या सैनिकी मदतीमुळे, त्याने पाकिस्तानला भारताविरोधी कारवाई करण्यास सहाय्य केले होते. पाकिस्तानने तुर्कीच्या ड्रोन्सच्या सहाय्याने भारताच्या सीमांवर हल्ले केले होते. पण भारतीय एअर डिफेन्स सिस्टिमने त्यांना परतवून लावले. भारताने या पार्श्वभूमीवर तुर्कीच्या कंपनीच्या भारतीय शाखेचा सिक्युरिटी क्लिअरन्स रद्द केला, ज्यामुळे सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्जला भारतातील विमानतळांवर सेवा देण्यास मनाई झाली आहे.
हा निर्णय तुर्कीच्या पाकिस्तानविरोधी भूमिकेला प्रत्युत्तर देत घेतला गेला आहे. भारताने पहिल्यांदाच तुर्कीच्या कंपनीविरोधात असा कठोर निर्णय घेतला आहे. यामुळे भारतीय बाजारात तुर्कीच्या कंपन्यांविरोधी कारवाई होण्याची शक्यता आहे. भारताच्या या निर्णयामुळे तुर्कीतील शेअर बाजारात मोठी घसरण झाल्याचे दिसून आले. सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्जच्या शेअर्समध्ये 10% घसरण झाली आणि त्यात 222 अंकांची घट झाली.
तुर्कीच्या कंपनीच्या भारतीय उपकंपनीला सिक्युरिटी क्लिअरन्स रद्द केल्यानंतर, कंपनीने याच्या विरोधात दिल्ली उच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली आहे. त्यात कंपनीने तर्क मांडला आहे की सरकारचा निर्णय अस्पष्ट आहे आणि त्यामुळे सुमारे 3,800 भारतीय कर्मचाऱ्यांच्या रोजगारावर परिणाम होऊ शकतो. कंपनीच्या या याचिकेला उच्च न्यायालयात कदाचित काही महत्त्वाचे उत्तर मिळू शकते.
भारताने तुर्कीच्या कंपन्यांविरुद्ध आणखी कठोर पावले उचलण्याची शक्यता आहे. पुणे, सूरत, कानपूर आणि भोपाळ यांसारख्या शहरांमध्ये मेट्रो प्रकल्पासाठी तुर्कीच्या गुलेरमॅक कंपनीला कंत्राटे दिली आहेत. या कंत्राटांवर देखील प्रश्न उपस्थित होऊ शकतात आणि भारताच्या सरकारकडून आणखी निर्णय घेण्यात येऊ शकतात.
भारत आणि तुर्की यांच्यातील संबंध तणावपूर्ण होत आहेत. भारताने तुर्कीच्या कंपन्यांविरोधात आणखी कठोर पावले उचलू शकते. तुर्कीच्या पाकिस्तानविरोधी भूमिकेवर भारताने आपल्या राष्ट्रीय सुरक्षेच्या दृष्टीने निर्णय घेतला आहे. त्यामुळे सेलेबी एव्हिएशन होल्डिंग्जसारख्या कंपन्यांना भारतात त्यांच्या सेवा पुरवण्यात अडचणी येऊ शकतात.
या निर्णयाचा भारतीय विमानतळ आणि सुरक्षा व्यवस्थेवर मोठा परिणाम होईल. भारताने आपल्या राष्ट्रीय हितासाठी हा निर्णय घेतला असून, तुर्कीच्या कंपनीच्या शेअर्समध्ये घसरण होण्याची शक्यता होतीच. यामुळे भविष्यात दोन्ही देशांमध्ये आणखी तणाव होईल.