१ ऑगस्ट २०२५ पासून UPI च्या नियमांमध्ये महत्त्वाचे बदल होणार आहेत. PhonePe, Google Pay, Paytm वापरकर्त्यांसाठी बॅलन्स तपासणी, ऑटोपे वेळा, चार्जबॅक मर्यादा यासारख्या नियमांबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घ्या.
सायली मेमाणे
पुणे २४ जुलै २०२५ : १ ऑगस्ट २०२५ पासून भारतातील सर्व UPI वापरकर्त्यांसाठी एक महत्त्वाचा बदल होणार आहे. PhonePe, Google Pay आणि Paytm यांसारख्या लोकप्रिय डिजिटल पेमेंट प्लॅटफॉर्मवर व्यवहार करताना नव्या नियमांचा प्रभाव जाणवणार आहे. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने या बदलांची घोषणा केली आहे. यामागचा उद्देश म्हणजे UPI प्रणालीवरील ताण कमी करणे, व्यवहारांची यशस्वीता वाढवणे आणि सुरक्षेत सुधारणा करणे.
सध्या दरमहा १६ अब्जांहून अधिक UPI व्यवहार होत असल्याने हे बदल कोट्यवधी वापरकर्त्यांच्या दैनंदिन सवयींवर परिणाम करणार आहेत. चला पाहूया काय काय बदल होणार आहेत:
🔐 १. दररोज बॅलन्स तपासणीवर मर्यादा
नवीन नियम: UPI अ‍ॅप्सवर दिवसातून फक्त ५० वेळा बॅलन्स तपासणी करता येईल.
महत्त्व: सतत बॅलन्स तपासल्यामुळे सिस्टमवर ताण येतो, त्यामुळे NPCI ने ही मर्यादा घालून कार्यक्षमतेत सुधारणा करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
🏦 २. लिंक केलेल्या बँक खाती पाहण्यावर मर्यादा
नवीन नियम: दिवसातून २५ वेळांपेक्षा जास्त वेळा लिंक केलेली बँक खाती पाहता येणार नाहीत.
उद्देश: अनधिकृत प्रवेश रोखणे आणि API कॉल्स कमी करणे.
📅 ३. ऑटोपे व्यवहारांसाठी निश्चित वेळा (e-Mandates)
नवीन नियम: Netflix, SIPs सारख्या रेकर्डिंग ऑटोडेबिट व्यवहार आता तीन वेळांच्या स्लॉटमध्येच प्रोसेस होतील:
- सकाळी १०:०० पूर्वी
- दुपारी १:०० ते ५:०० दरम्यान
- रात्री ९:३० नंतर
परिणाम: यापेक्षा वेगळ्या वेळेस केलेले व्यवहार रांगेत ठेवले जातील, जेणेकरून पीक अवर लोड कमी होईल.
🔁 ४. फेल व्यवहारांचा स्टेटस फक्त ३ वेळा तपासता येईल
नवीन नियम: एखादा व्यवहार अयशस्वी झाल्यास त्याचा स्टेटस दिवसातून फक्त ३ वेळा तपासता येईल, आणि दोन तपासण्यांमध्ये किमान ९० सेकंदांचे अंतर असावे लागेल.
महत्त्व: सततच्या क्वेरीजमुळे सिस्टमवर येणारा ताण कमी करणे.
🏦 ५. व्यवहाराच्या आधी रिसीव्हर बँक नाव दिसणार
अंमलात आलेला नियम (३० जूनपासून): व्यवहाराच्या आधी प्राप्तकर्त्याचे बँक नाव दिसेल.
फायदा: पारदर्शकता वाढेल आणि चुकीच्या खात्यावर पैसे जाण्याची शक्यता कमी होईल.
🔄 ६. चार्जबॅक विनंत्यांवर मर्यादा
नवीन नियम: वापरकर्ते दरमहा फक्त १० चार्जबॅक (रिफंड) विनंत्या करू शकतात, आणि त्यापैकी एखाद्या एकाच वापरकर्ता किंवा व्यवसायासाठी फक्त ५च करता येतील.
उद्देश: रिफंडचा गैरवापर टाळणे.
🏢 ७. बँक व अ‍ॅप्ससाठी कडक मॉनिटरिंग
NPCI ने सर्व बँक व UPI सेवा प्रदात्यांना निर्देश दिले आहेत की त्यांनी:
- API वापराचे बारकाईने निरीक्षण करावे
- असामान्य वर्तन शोधावे
- पीक अवर दरम्यान सिस्टम स्थिरता टिकवावी
🧾 UPI व्यवहारासाठी क्रेडिट कार्ड कसे वापरावे?
जर तुम्ही प्रथमच UPI क्रेडिट कार्ड व्यवहार करत असाल, तर ही सोपी पद्धत:
- PhonePe, Paytm, Google Pay अ‍ॅप उघडा
- व्यापाऱ्याचा QR कोड स्कॅन करा किंवा UPI ID टाका
- पेमेंट स्रोत म्हणून क्रेडिट कार्ड निवडा
- रक्कम टाका व UPI PIN टाकून व्यवहार पूर्ण करा
हे सध्या फक्त RuPay क्रेडिट कार्डसह चालते.
💡 आता वापरकर्त्यांनी काय करावे?
या बदलांमुळे अडचण टाळण्यासाठी:
चार्जबॅक विचारपूर्वक करा
बॅलन्स किंवा फेल व्यवहार स्टेटस सतत तपासण्याचे टाळा
ऑटोपे व्यवहार निश्चित वेळेतच करा
व्यवहाराच्या आधी प्राप्तकर्त्याचे बँक तपशील तपासा
Do-follow Links:
Instagram
YouTube
Facebook
Twitter