पुण्यातील सिंहगड किल्ला ५ जूनपासून पुन्हा खुला करण्यात येणार आहे. वन विभागाच्या अतिक्रमण मोहिमेनंतर ऐतिहासिक किल्ला पर्यटकांसाठी सज्ज.
सायली मेमाणे
पुणे ४ जून २०२५ : सिंहगड किल्ला हा पुण्याच्या परिसरातील एक अत्यंत प्रसिद्ध ऐतिहासिक आणि निसर्गरम्य स्थळ असून, ५ जून २०२५ पासून तो पुन्हा पर्यटकांसाठी खुला होणार आहे. काही दिवसांपूर्वी वन विभागाने सुरू केलेल्या अतिक्रमणविरोधी कारवाईमुळे हा किल्ला तात्पुरता बंद करण्यात आला होता.
किल्ल्यावर गेल्या काही वर्षांत अनेक बेकायदेशीर हॉटेल्स, झोपड्या आणि आरसीसी स्वरूपातील संरचना उभारल्या गेल्या होत्या. या बांधकामांमुळे ऐतिहासिक वास्तूचे सौंदर्य आणि परिसरातील जैवविविधतेला धोका निर्माण झाला होता. त्यामुळे वन विभागाने मोठ्या प्रमाणावर मोहिम राबवत जवळपास २०,००० चौरस फूट अनधिकृत बांधकामे हटवली आहेत. ही मोहीम सुरळीत पार पाडण्यासाठी पर्यटकांना गडावर जाण्यास काही काळ मनाई करण्यात आली होती.
मात्र, आता ही मोहीम यशस्वीरीत्या पूर्ण झाल्याने प्रशासनाने गड पुन्हा खुला करण्याचा निर्णय घेतला आहे. विशेष म्हणजे ६ जूनला साजरा होणाऱ्या शिवराज्याभिषेक दिनाच्या पार्श्वभूमीवर हा निर्णय वेळेवर घेतल्यामुळे शिवप्रेमींमध्ये आनंदाचे वातावरण आहे. यंदाचा उत्सव सुरक्षित आणि सुव्यवस्थित होण्यासाठी किल्ल्यावर आवश्यक त्या सुविधा आणि देखरेख करण्यात येत आहे.
किल्ल्याच्या प्रवेशद्वारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सुरक्षारक्षक तैनात करण्यात येणार आहेत. पर्यटकांनी केवळ अधिकृत मार्गानेच प्रवेश करावा, असे आवाहन वन विभागाने केले आहे. प्लास्टिक आणि इतर प्रदूषण करणाऱ्या वस्तू घेऊन जाण्यास सक्त मनाई करण्यात आली आहे. तसेच, पर्यावरणाचा समतोल राखण्यासाठी परिसरात कोणतीही हानी पोहोचवणारी कृती करू नये, अशी विनंतीही करण्यात आली आहे.
किल्ला डोंगराच्या माथ्यावर असल्यामुळे पावसाळ्यात दरड कोसळण्याचा धोका संभवतो. त्यामुळे हवामान अनुकूल नसताना गडावर जाणे टाळावे. यासंदर्भात हवामान खात्याशी सतत संपर्क ठेवून स्थानिक प्रशासन खबरदारीचे उपाययोजना राबवत आहे.
सिंहगड किल्ला हा इतिहास, साहस आणि निसर्गाचा संगम असलेला ठिकाण आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या गडांपैकी एक म्हणून या स्थळाला ऐतिहासिक महत्त्व आहे. इथला सूर्योदय, थंड वारा, पारंपरिक झुणका-भाकर आणि डोंगराळ ट्रेकिंगचा अनुभव पर्यटकांना दरवेळी वेगळा आनंद देतो.
संपूर्ण मोहिमेनंतर गडाची स्थिती पूर्ववत आणण्यात आली असून, भविष्यात कोणतीही अनधिकृत घुसखोरी किंवा बांधकाम होऊ नये यासाठी देखील वन विभाग विशेष पथकाची नेमणूक करणार आहे. गडावर सीसीटीव्ही देखरेख, नियमित गस्त आणि पर्यावरण जागृती उपक्रमही राबवले जाणार आहेत.
पर्यटकांनी गडावर येताना नियमांचे पालन करणे, परिसर स्वच्छ ठेवणे आणि इतिहासाची जपणूक करणे अत्यंत गरजेचे आहे. प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन केल्यास सिंहगड किल्ला पर्यटनासाठी आणखी सुरक्षित व आकर्षक ठिकाण ठरेल, यात शंका नाही.