भारत गौरव ट्रेन’ 9 जूनपासून मुंबईहून रवाना झाली आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या वारशाचं दर्शन घडवणारी 6 दिवसांची ही विशेष ट्रिप रायगड, पुणे, सातारा, कोल्हापूर इत्यादी ऐतिहासिक स्थळांना भेट देईल.
सायली मेमाणे
पुणे : 9 जून २०२५ : भारत गौरव ट्रेन मुंबईहून रवाना झाली असून तिच्या माध्यमातून प्रवाशांना छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या ऐतिहासिक वारशाचं प्रत्यक्ष दर्शन घेण्याची अद्वितीय संधी उपलब्ध झाली आहे. भारतीय रेल्वेच्या खानपान आणि पर्यटन महामंडळाने सुरू केलेली ही विशेष सहा दिवसांची टूर ९ जून २०२५ रोजी अधिकृतपणे सुरू झाली आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या हस्ते मुंबईतील छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस येथून या गाडीस हिरवा कंदिल दाखवण्यात आला. भारत गौरव ट्रेन ही एक पर्यटनविषयक उपक्रम आहे ज्यामध्ये प्रवाशांना केवळ प्रवासाचा नाही तर ऐतिहासिक ठिकाणांची सखोल ओळख करून दिली जाते.
ही टूर मुंबईहून सुरू होऊन रायगड, पुणे, शिवनेरी, भीमाशंकर, प्रतापगड, कोल्हापूर आणि पन्हाळा या ऐतिहासिक आणि धार्मिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाच्या स्थळांना भेट देणारी आहे. या सहा दिवसांच्या प्रवासात शिवाजी महाराजांच्या जीवनातील महत्वाच्या टप्प्यांना स्पर्श करणाऱ्या या स्थळांची निवड करण्यात आली आहे. सर्व प्रवास आणि वास्तव्याच्या सोयीसुविधा भारत गौरव ट्रेनच्या अंतर्गत दिल्या जातात.
रायगड किल्ला हा स्वराज्याचे केंद्रस्थान असून याठिकाणीच छत्रपती शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक पार पडला होता. हा किल्ला ऐतिहासिक आणि स्थापत्यशास्त्रीय दृष्टिकोनातून अतिशय महत्त्वाचा आहे. यानंतरची प्रवासाची दिशा पुण्याकडे जाते, जिथे लाल महाल, शिवसृष्टी आणि कसबा गणपती यांसारखी महत्त्वाची ठिकाणं आहेत. ही सर्व ठिकाणं शिवरायांच्या बालपणाशी संबंधित आहेत.
ट्रेन पुढे शिवनेरी किल्ल्यावर पोहोचते, जे छत्रपतींचं जन्मस्थळ आहे. जुन्नर परिसरात वसलेला हा किल्ला पर्यटकांसाठी आकर्षणाचं केंद्र आहे. या स्थळानंतर प्रवाशांना भीमाशंकर ज्योतिर्लिंगाच्या दर्शनाची संधी मिळते, जे धार्मिक दृष्टिकोनातून खूप महत्त्वाचं मानलं जातं. ही यात्रा केवळ ऐतिहासिक नसून धार्मिक पर्यटनाचाही समावेश करते.
या टूरमध्ये प्रतापगड किल्लाही समाविष्ट आहे, जिथे छत्रपती शिवाजी महाराजांनी अफझल खानाचा पराभव करून इतिहासात एक सुवर्णपान लिहिलं. या विजयाने स्वराज्य उभं राहण्यात निर्णायक भूमिका बजावली. कोल्हापूरमधील महालक्ष्मी मंदिर हे या यात्रेतील पुढील महत्त्वाचं ठिकाण असून धार्मिक श्रद्धेसाठी ओळखलं जातं. या ठिकाणी ऐतिहासिक आणि धार्मिक वातावरणाचा संगम अनुभवायला मिळतो.
पन्हाळा किल्ला हा बाजीप्रभू देशपांडे यांच्या शौर्याची आठवण करून देणारा आहे. गनिमी काव्याने भरलेला हा इतिहास भारत गौरव ट्रेनच्या प्रवासात विशेष महत्त्व प्राप्त करतो. या सर्व ठिकाणी इतिहासप्रेमींना महाराजांच्या जीवनकार्याचा वेध घेता येतो. या ट्रेनमध्ये प्रवास करताना इतिहासातील अनेक प्रसंग जिवंत होतात.
भारत गौरव ट्रेन ही केवळ पर्यटनासाठी नव्हे, तर विद्यार्थ्यांना, अभ्यासकांना, आणि नव्या पिढीला इतिहासाची ओळख करून देण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरणारी योजना आहे. सर्व वयोगटातील नागरिकांसाठी ही यात्रा आकर्षण ठरते. टूर दरम्यान आरामदायक आसन व्यवस्था, स्वच्छता, माहितीपत्रके आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम यांचीही सोय केली जाते. त्यामुळे ही यात्रा शिक्षण, पर्यटन आणि सांस्कृतिक समृद्धीचा संगम ठरते.
छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या वारशाचा गौरव करणारी ही यात्रा महाराष्ट्राच्या गौरवशाली इतिहासाशी नातं जुळवते. प्रवाशांना त्यांच्या जीवनातील महत्त्वाच्या घटनास्थळांना भेट देण्याची संधी देणारी ही सहा दिवसांची टूर एक अविस्मरणीय अनुभव ठरते. भारत गौरव ट्रेनमुळे महाराष्ट्राचा इतिहास नव्याने समोर येतो आणि तो अनुभवताना प्रत्येक प्रवाशाला आपल्या संस्कृतीचा अभिमान वाटतो.